Lớp 11

Cùng chuyên mục

Môn Sinh học Lớp 11

TÓM TẮT MÔN SINH HỌC LỚP 11

Môn Sinh học lớp 11 là một trong những môn học quan trọng, cung cấp cho học sinh kiến thức nền tảng về các quá trình sinh học diễn ra trong cơ thể sinh vật, đặc biệt là các khái niệm cơ bản về di truyền học, sinh lý học, và các quá trình sinh học trong tế bào. Môn học này không chỉ tập trung vào lý thuyết mà còn giúp học sinh phát triển khả năng phân tích, giải quyết các bài toán sinh học, và rèn luyện kỹ năng thực hành trong thí nghiệm.

I. CÁC CHUYÊN ĐỀ MÔN SINH HỌC LỚP 11

1. CHỦ ĐỀ SINH LÝ HỌC

Hệ thống tuần hoàn: Tìm hiểu cấu trúc và chức năng của hệ tuần hoàn ở người, đặc biệt là cấu tạo của tim, các mạch máu và quá trình vận chuyển máu.
- Chức năng: Mang oxy và chất dinh dưỡng đến tế bào, loại bỏ sản phẩm thải của các quá trình chuyển hóa.
- Ví dụ: Sự tuần hoàn của máu trong cơ thể qua động mạch và tĩnh mạch.
Hệ hô hấp: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của phổi, cơ chế hô hấp và sự trao đổi khí giữa không khí và máu.
- Ví dụ: Quá trình thở (hít vào và thở ra) và sự trao đổi khí trong phổi.
Hệ tiêu hóa: Cấu tạo các cơ quan trong hệ tiêu hóa (miệng, dạ dày, ruột non, ruột già) và quá trình tiêu hóa thức ăn.
- Ví dụ: Quá trình tiêu hóa trong dạ dày và sự hấp thụ chất dinh dưỡng ở ruột non.

2. CHỦ ĐỀ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

Di truyền học Mendel: Các định lý di truyền của Mendel và sự di truyền các đặc điểm trong các thế hệ.
- Định lý phân ly: Mỗi gene phân ly thành hai alen khác nhau trong quá trình giảm phân.
- Định lý phân loại độc lập: Các cặp alen phân ly độc lập trong quá trình giảm phân.
Di truyền học tế bào: Tìm hiểu về quá trình phân bào (giảm phân và nguyên phân) và mối quan hệ giữa nhiễm sắc thể và gen.
- Ví dụ: Nguyên phân và giảm phân đều là quá trình quan trọng trong sự phát triển và di truyền của tế bào.
Biến dị di truyền: Các loại biến dị di truyền như biến dị tổ hợp, đột biến gen, và đột biến nhiễm sắc thể.
- Ví dụ: Đột biến gen có thể dẫn đến các bệnh di truyền như bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm.

3. CHỦ ĐỀ HÓA SINH

Quá trình trao đổi chất trong tế bào: Các phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào để duy trì sự sống, bao gồm quá trình hô hấp tế bào và quang hợp.
- Ví dụ: Quá trình hô hấp tế bào tạo ra năng lượng dưới dạng ATP từ glucose.
Enzyme: Cấu trúc và chức năng của enzyme, cùng với các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme.
- Ví dụ: Enzyme amylase giúp phân giải tinh bột thành đường đơn trong quá trình tiêu hóa.

4. CHỦ ĐỀ SINH THÁI HỌC

Hệ sinh thái: Các thành phần trong một hệ sinh thái, sự tương tác giữa các loài và các yếu tố vô sinh.
- Ví dụ: Mối quan hệ giữa các loài trong chuỗi thức ăn và chu trình năng lượng trong hệ sinh thái.

II. ĐỀ THI MÔN SINH HỌC LỚP 11 (CÓ ĐÁP ÁN)

🔹 Phần 1: Trắc nghiệm (4 điểm)

Câu 1: Cấu trúc nào sau đây thuộc về hệ tuần hoàn?
A. Tim, động mạch, tĩnh mạch
B. Phổi, dạ dày, ruột
C. Thận, gan, da
D. Tim, gan, ruột
Đáp án: A

Câu 2: Quá trình quang hợp xảy ra ở đâu trong tế bào thực vật?
A. Màng tế bào
B. Mitochondria
C. Lục lạp
D. Nhân tế bào
Đáp án: C

Câu 3: Định lý phân loại độc lập của Mendel nói về điều gì?
A. Các gene phân ly trong quá trình giảm phân
B. Các cặp gene di truyền độc lập nhau
C. Các gene trên cùng một nhiễm sắc thể không ảnh hưởng đến nhau
D. Tất cả đều đúng
Đáp án: B

🔹 Phần 2: Tự luận (6 điểm)

Câu 1: Mô tả quá trình hô hấp tế bào.
Giải:
Hô hấp tế bào là quá trình tế bào sử dụng oxy để phân giải glucose và tạo ra năng lượng dưới dạng ATP, đồng thời sinh ra CO2 và nước. Quá trình này gồm ba giai đoạn chính:

Glycolysis: Xảy ra trong tế bào chất, phân giải glucose thành acid pyruvic.
Chu trình Krebs: Xảy ra trong màng trong của ti thể, chuyển hóa acid pyruvic thành CO2 và năng lượng.
Chuỗi truyền electron: Xảy ra trong màng trong của ti thể, sản xuất ATP và nước.

Câu 2: Viết phương trình tổng quát của quang hợp.
Giải:
$6CO2+6H2O+na˘nglượngaˊnhsaˊng⟶C6H12O6+6O26CO_2 + 6H_2O + năng lượng ánh sáng \longrightarrow C_6H_{12}O_6 + 6O_2$
Quá trình quang hợp diễn ra trong lục lạp của tế bào thực vật, chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành hóa năng trong glucose, đồng thời giải phóng oxy.

III. BÀI TẬP SINH HỌC LỚP 11

🔹 Bài tập 1: Di truyền học

Đề bài: Một loài thực vật có hai cặp tính trạng: chiều cao (T - trội, t - lùn) và màu hoa (R - đỏ, r - trắng). Phép lai giữa cây cao, hoa đỏ với cây lùn, hoa trắng (TTRR x ttrr) sẽ thu được những kiểu gen và kiểu hình nào ở thế hệ F1?

Giải:

F1: Lai giữa TTRR và ttrr sẽ cho ra tất cả con F1 có kiểu gen TtRr.
Kiểu hình: Tất cả F1 đều có cây cao và hoa đỏ vì tính trạng cao (T) trội hơn lùn (t) và tính trạng đỏ (R) trội hơn trắng (r).

🔹 Bài tập 2: Quá trình quang hợp

Đề bài: Mô tả quá trình quang hợp và vai trò của các sắc tố quang hợp trong quá trình này.

Giải:
Quang hợp là quá trình thực vật sử dụng năng lượng ánh sáng để tổng hợp glucose từ CO2 và H2O. Sắc tố chlorophyll trong lục lạp hấp thụ ánh sáng và chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học. Quá trình này gồm hai pha:

Pha sáng: Xảy ra tại màng thylakoid trong lục lạp, năng lượng ánh sáng được sử dụng để tạo ra ATP và NADPH.
Pha tối: Xảy ra trong stroma, ATP và NADPH được sử dụng để chuyển đổi CO2 thành glucose.

IV. BÀI TẬP CẢI THIỆN KIẾN THỨC

🔹 Bài tập 1: Di truyền học Mendel

Đề bài: Lai hai cây đậu Hà Lan có kiểu gen AaBb x AaBb. Xác định tỷ lệ kiểu hình ở F2.

Giải:

F2: Phép lai AaBb x AaBb cho ra 16 kiểu gen.
Tỷ lệ kiểu hình: 9 cây có cả hai tính trạng trội (A-B-), 3 cây có tính trạng A và b (A-bb), 3 cây có a và B (aaB-), 1 cây có cả hai tính trạng lặn (aabb).