Chương 6. Hợp chất carbonyl - Carboxylic acid - SGK Hóa học Lớp 11 chân trời sáng tạo
Chương 6 của sách giáo khoa Hóa học lớp 11 (Kết nối tri thức) tập trung vào hai loại hợp chất hữu cơ quan trọng: hợp chất carbonyl (aldehyde và ketone) và carboxylic acid. Chương này cung cấp kiến thức nền tảng về cấu trúc, tính chất vật lý, tính chất hóa học, điều chế và ứng dụng của chúng. Mục tiêu chính của chương là giúp học sinh:
Hiểu rõ cấu trúc phân tử và liên kết trong aldehyde, ketone và carboxylic acid. Nắm vững danh pháp và cách gọi tên các hợp chất này. Giải thích được các tính chất vật lý dựa trên cấu trúc phân tử và liên kết. Dự đoán và viết được các phương trình hóa học thể hiện tính chất hóa học đặc trưng của từng loại hợp chất. Nêu được các phương pháp điều chế và ứng dụng quan trọng của aldehyde, ketone và carboxylic acid trong đời sống và công nghiệp. 2. Các bài học chínhChương 6 thường được chia thành các bài học chính sau:
Bài 1: Aldehyde và Ketone: Bài học này giới thiệu về khái niệm, cấu trúc, danh pháp và tính chất vật lý của aldehyde và ketone. Học sinh sẽ học cách gọi tên các hợp chất này theo danh pháp IUPAC và thông thường, cũng như hiểu được ảnh hưởng của liên kết C=O đến tính chất vật lý của chúng.
Bài 2: Tính chất hóa học của Aldehyde và Ketone: Bài học này tập trung vào các phản ứng hóa học đặc trưng của aldehyde và ketone, bao gồm phản ứng cộng (với hydrogen cyanide, alcohol), phản ứng oxy hóa (phản ứng tráng bạc, phản ứng với thuốc thử Tollens), và phản ứng khử. Đặc biệt, sự khác biệt trong tính chất hóa học giữa aldehyde và ketone cũng được nhấn mạnh.Bài 3: Điều chế Aldehyde và Ketone: Bài học này giới thiệu các phương pháp điều chế aldehyde và ketone từ các hợp chất khác, ví dụ như oxy hóa alcohol, hydro hóa acyl chloride.
Bài 4: Carboxylic Acid: Bài học này giới thiệu về khái niệm, cấu trúc, danh pháp và tính chất vật lý của carboxylic acid. Học sinh sẽ học cách gọi tên các carboxylic acid theo danh pháp IUPAC và thông thường, cũng như hiểu được ảnh hưởng của liên kết -COOH đến tính chất vật lý của chúng.Bài 5: Tính chất hóa học của Carboxylic Acid: Bài học này tập trung vào các phản ứng hóa học đặc trưng của carboxylic acid, bao gồm tính acid (phản ứng với kim loại, base, muối), phản ứng ester hóa (tạo ester), và phản ứng khử.
Bài 6: Điều chế Carboxylic Acid: Bài học này giới thiệu các phương pháp điều chế carboxylic acid từ các hợp chất khác, ví dụ như oxy hóa alcohol, aldehyde, hydrocarbon.Bài 7: Ứng dụng của Aldehyde, Ketone và Carboxylic Acid: Bài học này trình bày các ứng dụng quan trọng của aldehyde, ketone và carboxylic acid trong đời sống, công nghiệp, y học và các lĩnh vực khác. Ví dụ, formaldehyde được sử dụng để sản xuất nhựa, acetic acid được sử dụng làm giấm ăn, và benzoic acid được sử dụng làm chất bảo quản thực phẩm.
3. Kỹ năng phát triểnKhi học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
Quan sát và mô tả: Quan sát cấu trúc phân tử và mô tả các đặc điểm liên kết trong aldehyde, ketone và carboxylic acid. Phân loại và so sánh: Phân loại các hợp chất hữu cơ dựa trên nhóm chức và so sánh tính chất của các loại hợp chất khác nhau. Giải thích và dự đoán: Giải thích các tính chất vật lý và hóa học dựa trên cấu trúc phân tử và dự đoán sản phẩm của các phản ứng hóa học. Viết phương trình hóa học: Viết và cân bằng các phương trình hóa học thể hiện tính chất hóa học của aldehyde, ketone và carboxylic acid. Vận dụng kiến thức: Vận dụng kiến thức về aldehyde, ketone và carboxylic acid để giải quyết các bài tập và các vấn đề thực tiễn. 4. Khó khăn thường gặpHọc sinh có thể gặp một số khó khăn sau khi học chương này:
Danh pháp:
Việc gọi tên các hợp chất hữu cơ, đặc biệt là các hợp chất phức tạp, có thể gây khó khăn.
Tính chất hóa học:
Việc ghi nhớ và phân biệt các phản ứng hóa học của aldehyde, ketone và carboxylic acid có thể gây nhầm lẫn.
Cơ chế phản ứng:
Hiểu rõ cơ chế phản ứng có thể là một thách thức đối với một số học sinh.
Vận dụng kiến thức:
Vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập và các vấn đề thực tiễn đòi hỏi khả năng tư duy logic và phân tích.
Để học tập hiệu quả chương này, học sinh nên:
Học thuộc danh pháp:
Luyện tập gọi tên các hợp chất hữu cơ thường xuyên để nắm vững danh pháp.
Lập bảng so sánh:
Lập bảng so sánh tính chất hóa học của aldehyde, ketone và carboxylic acid để dễ dàng phân biệt.
Vẽ sơ đồ tư duy:
Sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống hóa kiến thức về các phản ứng hóa học.
Làm nhiều bài tập:
Giải nhiều bài tập khác nhau để rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức.
Tìm hiểu ứng dụng:
Tìm hiểu các ứng dụng thực tế của aldehyde, ketone và carboxylic acid để tăng hứng thú học tập.
Tham khảo tài liệu:
Tham khảo thêm các tài liệu tham khảo và bài giảng trực tuyến để hiểu sâu hơn về các khái niệm và tính chất.
Chương 6 có mối liên hệ mật thiết với các chương khác trong chương trình Hóa học lớp 11, đặc biệt là:
Chương 4: Hydrocarbon không no:
Kiến thức về alkene và alkyne giúp học sinh hiểu rõ hơn về phản ứng cộng vào liên kết pi trong hợp chất carbonyl.
Chương 5: Alcohol, Phenol và Ether:
Kiến thức về alcohol giúp học sinh hiểu rõ hơn về phản ứng oxy hóa alcohol để tạo thành aldehyde, ketone và carboxylic acid.
Các chương về hóa học hữu cơ ở các lớp trên:
Chương 6 là nền tảng quan trọng để học sinh tiếp thu kiến thức về các hợp chất hữu cơ phức tạp hơn ở các lớp trên.
Chương 6. Hợp chất carbonyl - Carboxylic acid - Môn Hóa học Lớp 11
Các bài giải khác có thể bạn quan tâm
- Chương 1. Cân bằng hóa học
-
Chương 2. Nitrogen - Sulfur
- Trắc nghiệm Bài 4: Nitrogen Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 5: Ammonia - Muối ammonium Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 6: Một số hợp chất của nitrogen với oxygen Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 7: Sulfur và sulfur dioxide Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 8: Sulfuric acid và muối sulfate Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 9: Ôn tập chương 2 Hóa 11 Kết nối tri thức
-
Chương 3. Đại cương về hóa học hữu cơ
- Trắc nghiệm Bài 10: Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 11: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 12: Công thức phân tử hợp chất hữu cơ Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 13: Cấu tạo hóa học hợp chất hữu cơ Hóa 11 Kết nối tri thức
- Trắc nghiệm Bài 14: Ôn tập chương 3 Hóa 11 Kết nối tri thức
- Chương 4. Hydrocarbon
- Chương 5. Dẫn xuất halogen - alcohol - phenol