Bài 7 - SGK GDCD Lớp 7 kết nối tri thức
Chương "Phòng, chống tệ nạn xã hội" trong môn Giáo dục Công dân (GDCD) lớp 7 tập trung vào việc trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản về các loại tệ nạn xã hội phổ biến, tác hại của chúng, và các biện pháp phòng tránh. Mục tiêu chính của chương là:
Nhận thức: Giúp học sinh hiểu rõ bản chất, nguyên nhân, hậu quả của các tệ nạn xã hội như cờ bạc, ma túy, mại dâm, và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Thái độ: Hình thành thái độ lên án, đấu tranh với các tệ nạn xã hội, đồng thời có ý thức tự giác phòng tránh và giúp đỡ người khác. Hành vi: Rèn luyện các kỹ năng cần thiết để phòng tránh, ứng phó với các tình huống liên quan đến tệ nạn xã hội, và tích cực tham gia vào các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội ở trường học, gia đình và cộng đồng. Các bài học chínhChương "Phòng, chống tệ nạn xã hội" thường bao gồm các bài học sau:
Bài 1: Tệ nạn xã hội là gì?
Bài học này giới thiệu khái niệm về tệ nạn xã hội, phân loại các loại tệ nạn phổ biến, và nêu bật những tác động tiêu cực của chúng đến cá nhân, gia đình và xã hội.
Bài 2: Tác hại của tệ nạn xã hội.
Bài học này đi sâu vào phân tích những hậu quả nghiêm trọng mà tệ nạn xã hội gây ra, bao gồm:
Đối với cá nhân:
Sức khỏe suy giảm, tinh thần bất ổn, mất mát về tài sản, tương lai bị hủy hoại.
Đối với gia đình:
Bất hòa, tan vỡ, nghèo đói, con cái không được chăm sóc.
Đối với xã hội:
Mất an ninh trật tự, gia tăng tội phạm, suy thoái đạo đức, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế u2013 xã hội.
Bài 3: Nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội.
Bài học này tìm hiểu các yếu tố dẫn đến tệ nạn xã hội, bao gồm:
Nguyên nhân khách quan:
Hoàn cảnh kinh tế xã hội, sự thiếu sót trong quản lý nhà nước, môi trường sống tiêu cực.
Nguyên nhân chủ quan:
Thiếu hiểu biết, thiếu ý chí, tò mò, muốn thể hiện bản thân, bị bạn bè xấu rủ rê, các vấn đề về tâm lý.
Bài 4: Trách nhiệm của công dân trong việc phòng, chống tệ nạn xã hội.
Bài học này nhấn mạnh vai trò của mỗi cá nhân trong việc phòng, chống tệ nạn xã hội, bao gồm:
Tự giác phòng tránh:
Nâng cao hiểu biết, rèn luyện bản thân, tránh xa các cám dỗ, lựa chọn lối sống lành mạnh.
Tích cực tham gia:
Tuyên truyền, vận động mọi người cùng phòng, chống tệ nạn xã hội, tố giác các hành vi vi phạm pháp luật.
Giúp đỡ người khác:
Chia sẻ, động viên, hỗ trợ những người có nguy cơ hoặc đã vướng vào tệ nạn xã hội.
Thông qua việc học chương này, học sinh sẽ phát triển các kỹ năng sau:
Kỹ năng tư duy phản biện:
Phân tích, đánh giá các tình huống liên quan đến tệ nạn xã hội, nhận diện các yếu tố nguy cơ.
Kỹ năng ra quyết định:
Lựa chọn hành vi phù hợp, ứng xử khôn ngoan trong các tình huống khó khăn.
Kỹ năng giao tiếp:
Diễn đạt ý kiến, bày tỏ quan điểm, thuyết phục người khác về tầm quan trọng của việc phòng, chống tệ nạn xã hội.
Kỹ năng hợp tác:
Làm việc nhóm, cùng nhau giải quyết các vấn đề liên quan đến tệ nạn xã hội.
Kỹ năng tự nhận thức:
Tự đánh giá bản thân, xác định điểm mạnh, điểm yếu, và có ý thức hoàn thiện bản thân.
Học sinh có thể gặp phải một số khó khăn trong quá trình học chương này:
Tính trừu tượng của vấn đề: Tệ nạn xã hội là một vấn đề phức tạp, đôi khi khó hình dung và cảm nhận một cách trực quan. Thiếu kinh nghiệm thực tế: Học sinh còn ít kinh nghiệm sống, chưa từng trải qua các tình huống liên quan đến tệ nạn xã hội, nên khó hình dung hết được những nguy hiểm. Áp lực từ bạn bè: Sự lôi kéo, rủ rê từ bạn bè xấu có thể khiến học sinh khó từ chối và dễ bị sa ngã. Thông tin sai lệch: Tiếp xúc với các thông tin sai lệch, thiếu chính xác về tệ nạn xã hội trên mạng internet, trong các trò chơi, hoặc qua các mối quan hệ xã hội. Tâm lý e ngại: Ngại chia sẻ về những vấn đề cá nhân, sợ bị đánh giá, kỳ thị khi đề cập đến các vấn đề nhạy cảm. Phương pháp tiếp cậnĐể học hiệu quả chương này, học sinh nên:
Tích cực tham gia vào các hoạt động trên lớp:
Chú trọng nghe giảng, đặt câu hỏi, chia sẻ ý kiến, tham gia thảo luận nhóm.
Tìm kiếm thông tin đa dạng:
Đọc sách báo, xem phim tài liệu, tìm kiếm thông tin trên internet (từ các nguồn tin cậy), nhưng cần có sự kiểm soát và hướng dẫn của người lớn.
Vận dụng kiến thức vào thực tế:
Liên hệ kiến thức đã học với cuộc sống hàng ngày, quan sát các hiện tượng xung quanh, và rút ra những bài học cho bản thân.
Thực hành các kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện, ra quyết định, giao tiếp thông qua các bài tập, tình huống giả định, đóng vai.
Chia sẻ với người thân:
Trao đổi với cha mẹ, thầy cô, bạn bè về những vấn đề mình quan tâm, những khó khăn mình gặp phải.
Tham gia các hoạt động ngoại khóa:
Tham gia các buổi nói chuyện, hội thảo, các hoạt động phòng, chống tệ nạn xã hội do nhà trường, địa phương tổ chức.
Chương "Phòng, chống tệ nạn xã hội" có liên quan mật thiết với các chương khác trong chương trình GDCD lớp 7, đặc biệt là:
Chương "Sống giản dị"
: Giúp học sinh hiểu được giá trị của lối sống lành mạnh, tránh xa những thói hư tật xấu.
Chương "Tôn trọng người khác"
: Rèn luyện kỹ năng ứng xử văn minh, tôn trọng sự khác biệt, xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp.
Chương "Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ"
: Giúp học sinh ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, lành mạnh.
* Các bài học về quyền và nghĩa vụ công dân
: Giúp học sinh hiểu rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ pháp luật, đấu tranh chống lại các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có tệ nạn xã hội.